ام البنین

خلاصه اینکه انسان مؤمن و خود ساخته کارهای خود را به خدا وا می‌گذارد و در جمیع مراحل زندگی او را پشتیبان خود می‌داند ، همان گونه که امام سجاد (علیه السلام) به درگاه خدا التماس می‌کند و می‌گوید :

. . . وَ بِکَ اَستَغیثُ ، وَ اِیّاکَ اَرجُو ، وَ لَکَ اَدعُو وَ اِلَیکَ ألجَأُ وَ بِکَ اَثِقُ وَ ایّاکَ اَستَعینُ وَ بِکَ اُومِنُ وَ عَلَیکَ اَتَوَکَّلُ وَ عَلَی جُودِکَ وَ کَرَمِکَ اَتَّکِل .

. . . [ پروردگارا ] تنها به سوی تو استغاثه می‌کنم و تو را مایه ی امید می شمارم و تو را می‌خوانم و به تو پناه می‌برم و به تو اطمینان دارم و تو را پشتیبان خود می‌دانم و به تو ایمان می‌آورم و به جود و کرم تو توکل می‌کنم .

و در جای دیگر از خدای متعال می‌خواهد توکلی به او عنایت فرماید از روی صدق و صفا و صمیمیّت ، و با تمام وجود بر او اعتماد کند :

وَهَب لی صِدقَ التَّوَکُّلِ عَلَیکَ .

[ خدایا ! ] به من توفیقی عنایت فرمای که صمیمانه بر ذات اقدس تو توکل و اعتماد کنم .

و اگر کسی به این حد از مقام توکل برسد که حتی در سخت ترین شرایط و بحرانی ترین حوادث زندگی _ که از نظر ظاهر تمام درهای نجات را به روی خود بسته می‌بیند _ تنها توکل بر خدا کند و فقط او را مدبّر امور بداند ، بی‌شک به بالاترین مرحله ی توکل رسیده است .

( نقطه های آغاز در اخلاق عملی ، آیت الله محمدرضا مهدوی کنی ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، ص ۵۱۹ )